Proefmuizen moeten sigaretten roken
Aantal dierproeven in België neemt nog toe

Artikel verschenen in het Nieuwsblad.

In het Leuvense laboratorium van sigarettenfabrikant Philip Morris moeten dagelijks tientallen muizen en ratten uren na elkaar sigarettenrook inhaleren. Een absolute schande, vindt de Anti Dierproeven Coalitie. In vergelijking met vijf jaar geleden is het aantal proefdieren in België met 16 procent gestegen.

Sigarettenrook inhaleren - dagen na elkaar, zes uur per dag-, om uiteindelijk gedood te worden, longen en andere ingewanden verder onderzocht op de schadelijke effecten van tabak. Dat is het lot van de honderden dieren in het onderzoekslaboratorium van sigarettenfabrikant Philip Morris in Leuven. Volgens de Anti Dierproeven Coalitie, die gisteren een protestactie op poten zette, slacht Philip Morris massaal dieren af.

'Maar hij niet alleen', beweert woordvoerder Danny Flies. 'In heel België worden dieren ingezet bij proeven voor allerlei producten, zoals kunstmatige zoetstoffen, chemicaliën, kleurstoffen, pesticiden, noem maar op. Ook bij het testen van gedragstherapieën beroepen wetenschappers zich vaak op muizen of ratten.' Dat het bijna altijd om gekweekte dieren gaat, vindt Flies des te zieliger. 'Deze dieren hebben nooit liefde gekend. Ze worden niet verdoofd en sterven een trieste dood. Voor de onderzoekers is een dier geen levend wezen, maar een wegwerpproduct.'

Nochtans beweert de Anti Dierproeven Coalitie geen tegenstander te zijn van wetenschappelijk onderzoek, maar zijn dierentesten volgens de organisatie een 'verouderde manier van testen. Er bestaan genoeg alternatieven. Denk maar aan in-vitro of stamcelonderzoek, maar dergelijke experimenten duren langer en kosten meer', aldus Flies.

Ondanks de mogelijke alternatieven blijft het aantal proefdieren in België jaar na jaar stijgen. In 2006 werden 756.715 dieren gebruikt voor experimenten tegenover 718.976 in 2005. Dat is een stijging met 37.739 dieren of 5,2 procent. Vooral het aantal proefmuizen, -konijnen, -vogels en -vissen is aanzienlijk toegenomen. Het merendeel van die dieren wordt gebruikt voor het ontwikkelen van geneesmiddelen of voor kwaliteitstesten.

Volgens professor Christa Van Ginneken, docent Proefdierkunde aan de Universiteit Antwerpen, is elke dierproef in ons land een experiment dat op geen enkele andere manier uitgevoerd zou kunnen worden. 'De wet waakt daar streng over. Dierproeven voor het testen van cosmetische producten bijvoorbeeld zijn in België helemaal verboden omdat er alternatieven voor zijn. Een ethische commissie moet van elk experiment nagaan of het wel noodzakelijk of relevant is. Iedere persoon die dergelijke testen uitdenkt, uitvoert en zelfs personen die proefdieren verzorgen, moeten een opleiding Proefdierkunde gevolgd hebben. In die cursus gaat het over de pro's en contra's van experimenteren op dieren, de ethische overwegingen, wetgeving en geschiedenis. In het praktische luik leren studenten bijvoorbeeld hoe ze een muis moeten vasthouden, wat de ideale temperatuur is voor zo'n dier. Kortom, ze leren hoe ze de dieren zo goed mogelijk kunnen behandelen. Vergeet niet dat in België dieren die gebruikt worden in experimenten wettelijk beschermd zijn.'

Dierenrechtenorganisatie GAIA vindt de Belgische wetgeving echter absoluut níet transparant. 'Philip Morris heeft nooit de expliciete goedkeuring voor zijn experimenten gekregen. Bovendien zitten in die befaamde ethische commissies geen dierenbeschermers, alleen zogezegde onafhankelijke wetenschappers', zegt Ann De Greef, directrice van GAIA. 'Meestal hebben ze nog nooit ook maar één proef geweigerd. GAIA mag zelfs niet in de commissies zetelen omdat ze geen pottenkijkers wensen.' De dierenrechtenorganisatie eist dat er werk gemaakt wordt van een degelijk beleid. 'De overheid belooft veel, maar doet niets. Er komen alleen nieuwe dierproevencentra bij.' Tegen het einde van de volgende legislatuur wil GAIA de dierproeven met 20 procent zien dalen.

Julie Van Garsse